Lesson 2: Онлайн жырткычтардан коопсуз болуу (Online Predators)
/en/tr_ky-internet-safety-for-kids/-teaching-kids-about-internet-safety/content/
Онлайн жырткычтардан коопсуз болуу
Жырткычтардан коопсуз болуу
Интернет чыныгы жашоодон алда канча жашыруун болуп саналат. Адамдар өздөрүнүн ким экендигин жашырышы мүмкүн ал тургай, кимдир бирөөнүн ордунда болумуш болуп амалданышы мүмкүн. Бул кээде онлайндагы балдар жана өспүрүмдөр үчүн реалдуу коркунуч туулушу мүмкүн. Онлайн жырткычтар балдарды жана өспүрүмдөрдү жыныстык сүйлөшүүлөргө азгырып, атүгүл бетме-бет жолугушууга аракет жасашат. Жырткычтар, кээде адепсиз материалдарды жөнөтүшөт же балдардын сүрөттөрүн салууну суранышат. Ошондуктан, балдарыңызды кайда болбосун онлайнда өтө сак болууга үйрөтүү маанилүү.
Негизинен өспүрүмдөр бузукулардын тобокелдигине көбүрөөк учурашат. Себеби алар дос болууга кызыгышат, атүгүл алардын коркунучтуу экенин билсе дагы бузуку менен чын дилинен сүйлөшүсү мүмкүн . Кээде өспүрүмдөр интернет аркылуу бирөөнү сүйүп калганына ишенишетда алар менен бетме-бет жолугушууга макул болушат.
NetSmartz.org до ата-энелер менен балдар үчүн Интернет коопсуздугу боюнча маалымат көп . Бул адашкан балдар үчүн Улуттук борбор тарабынан түзүлгөн. Бир нече видеолорду көрүү үчүн NetSmartz.org ачыңыз Videos ушундай темалар чагылдырылган.
барактын аягы
Онлайн бузукулар жөнүндө балдар менен сүйлөшүү
Онлайн бузукулар жөнүндө өспүрүм менен сүйлөшүү
Балаңыз сөзсүз түрдө эле бузуку адамдар менен байланышпаса деле коркунуч бар. Төмөндө балдарыңызга онлайн бузукулардан кантип сактануу керектигине жардам катары айтып бере турган бир нече көрсөтмөлөр.
- Азгырык экрандардын аттарын же сүрөттөрүн колдонуудан алыс болуңуз. Бул онлайн бузукулардын көңүлүн бурдурушу ыктымал.
- Эгер кимдир бирөө онлайнда кошоматчылык кылган болсо, сак болушубуз керек. Көп адамдар онлайнда чындыгында эле жакшы болсо да, бузукулар өспүрүмдөр менен мамиле түзүп башташ үчүн кошоматчылыкты колдонушу мүмкүн. Бул бардыгынан эле шек санай бер дегенди билдирбейт, бирок сак болушуңуз керек.
- Жекече сүйлөшүүнү каалагандар менен сүйлөшпөңүз. Эгер алар сексуалдык же жеке нерселер жөнүндө сүйлөшкүсү келсе, анда сүйлөшүүнү токтотуш керек. Бир жолу эле сүйлөшүүгө ( же өз ара мамиле) тартылган болсоңуз, кийин аны токтотуу абдан оор болушу мүмкүн.
- Адамдар ар дайым эле айткандарындай боло беришпейт экенин эстен чыгарбоо керек. Бузукулар онлайнда балдар менен сүйлөшүш үчүн балдардын же өспүрүмдөрдүн ордунда болумуш болуп амалданышат. Алар жасалма профиль сүрөттү колдонушу мүмкүн жана дагы башка көбүрөөк ынындырчу маалыматты кошуп чагылдырат.
- Эч качан интернет аркылуу таанышкан адам менен жолугушуну уюштурбаңыз. Бузукулар бала менен же өспүрүм менен бетме-бет жолугушууну уюштурууга аракет кылышы мүмкүн. Эгер ал адам жакшы көрүнсө да, коркунуч болушу мүмкүн.
- Эгер көйгөй пайда болсо, анда ата-энеге же ишенген улуураак адамга айтыш керек. Эгер кимдир бирөө онлайнда ыңгайсыз абалда калтырса анда ошол замат ата-энеге же ишенген улуураак адамга айтуу керек. Ошондой эле ар кандай каттарды же башка сүйлөшүүлөрдү сактоо керек, анткени алар далил катары талап кылынышы мүмкүн,
Сиз көрө аласыз статистиканы жана онлайн бузукулар балдарыңыз менен сүйлөшүүлөрүн
барак аягы
Эгер көйгөй жаралса, ким менен байланышуу керек
Эгер балаңыз онлайн бузуку менен байланышты деп ойлосоңуз, анда тез арада төмөнкү ресурстардан жардам алыңыз:
- Жергиликтүү полиция: Эгер балаңыз түздөн-түз коркунучта болсо анда полицияны чакырыңыз. Болбосо, жергиликтүү полициянын тез жардам номерине чалып проблема жөнүндө билдирүү жасаңыз.
- CyberTipline: Visit www.cybertipline.com Улуттук борбор боюнча балдардын, анын ичинде онлайн азгыруу Улуттук борборунун адашкан & Балдарды эксплатациялоо борброуна кайрылыңыз же бул номерге чалыңыз (800) 843-5678 балдарды сексуалдык азгыруу, адепсиз материалдарды жөнөтүү жана баланын порнографиялары боюнча кароону сунуштаңыз.
/en/tr_ky-internet-safety-for-kids/-cyberbullying/content/