/en/tr_ky-computer-basics/-what-is-a-computer/content/
Компьютердин негизги бөлүктөрү компьютер кап, монитор, клавиатура, чычкан жана электр зымы. Ар бир бөлүгү компьютерди колдонгондо маанилүү ролду ойнойт.
Такта компьютеринин негизги бөлүктөрү жөнүндө үйрөнүүгө төмөндөгү видеону көр.
Компьютер кабы метал жана пластиктен кутуча болуп курулуп анын ичинде негизги компьютердин бөлүктөру Motherboard, борбордук иштетүү бирдиги (CPU) жана электр камсыздандыруусу жайгашкан. Каптын бетинде адатта, On / Off баскычтары жана бир же бир нече оптикалык дисктер жайгашкан.
Компьютер каптары ар кандай түрдө жана өлчөмдөрдө келет. Такта кабы иш столуна жалпак жайгашып, анын үстүнө монитор отурат. Компьютер кабы узун жана монитордун жанына же жерге коюлат. Баардыгы бир-ичинде компьютерлердин ички компоненттери монитордун ичинде камтылып, бөлөк капка жайгаштыруунун кажети жок болуп калат.
Монитор компьютер капта жайгашкан видеокарта менен иштейт, ал текст жана сүрөттөрдү көргөзөт. Көпчүлүк мониторлор башкаруу баскычтарын камтыйт, алар монитордун дисплейин жөндөөнү өзгөртө алат, кээбир мониторлор ичинде камтылган динамик колонкалары менен болот.
Жаңы мониторлор адатта LCD (суюк кристаллдык дисплей) LED (жарык чыгаруучу диод) аркылуу көрсөтөт. Алар абдан ичке, көп учурда жалпак -панелдүү дисплей деп аталат. Мурунку мониторлор CRT (катод түтүкчөсү) экранды колдонгон. CRT мониторлор чоң жана оор, алар көбүрөөк орунду ээлейт.
Клавиатура компьютер менен байланышуунун эң маанилүү интструменттеринин бири болуп саналат. There are many different types of keyboards, but most are very similar and allow you to accomplish the same basic tasks. Баскычтын ар түрлөрү көп, бирок көпчүлүгү окшош жана жөнөкөй тапшырмаларды аткара алат.
Клавиатуранын ар кандай бөлүктөрүн үйрөнүү үчүн төмөндөгү интерактивдидин баскычтарын баскыла.
Escape (Esc) негизги бир милдетти же иш-аракеттерди токтотуу үчүн мүмкүнчүлүк берет. Мисалы, жүктөө үчүн көп убакыт талап кылынып жатса, аны токтотуу үчүн Escape баскычын басат.
Иш баскычтары F1, F12 аркылуу белгиленген. Кээ бир программалар бул баскычтарды жалпы тапшырмаларды тез аткаруу үчүн колдонулат. Мисалы, көптөгөн программаларда F1 баскычы Жардам баракчасын ачат.
Print Screen, Scroll Lock, Pause/ Beak баскычтары клавиатуранын жогорку оң бурчунда жайгашылган. Print Screen баскычы менен экрандагы сүрөттү тартат (screenshot) аны оңдоп же графикалык программаларды колдонуп сактап койсо болот. Scroll Lock жана Pause/ Break баскычтары сейрек колдонулат, андыктан айрым клавиатураларда ал баскычтар жок.
Backspace баскычы белгини курсордун сол тарабынан өчүрөт.
Бул баскычтар курсорду файлдын башына же аягына алып барат.
Бул өйдө же ылдый документти, сайттын бетин жылдырат
Клавиатуранын негизи тамга, сан жана боштукту (пробел) камтыйт.
Insert: Бул коюу режиминде (болгон текстти өчүрбөй, жаңы текстти киргизет) жана алмаштыруу режими (Терип жатканда курсордун кийин текстти жок кылат) ортосунда жандырылат.
Өчүрүү: Бул курсордон оң жака белгини өчүрөт.
Tab баскычын Word иштетүү программаларына аралыктарды түзүү үчүн колдонулат. Ошондой эле, сиз онлайн форманы толтуруп жанканда, анда кийинки талаага өтүү үчүн Tab баскычын колдоно аласыз.
Негизги буйруктарды ишке ашырат. Мисалы интернетте силер бир сайт дарегин терип анан Enter ачкычын басып ал сайтка киресиз. Ошондой эле Word программасында жаңы сапты баштоо үчүн колдонулат.
Сан баскычтары калькуляторго окшош. Көп колдонуучулар бул баскычтарды колдонуп сандарды терүү жеңил экендигин байкаган. Кээ бир баскчтарда бул сан баскычтары эки эсе көп.
Control (Ctrl), кошумча (Alt), жана Shift баскычтарын башка баскычтар менен айкалыштырып иштөө үчүн иштелип чыккан. Адатта, сен Ctrl, Alt, же Shift баскычын басып туруп анан белгилүү бир тапшырманы аткарыш үчүн дагы бир баскычты тересиң. Мисалы, көптөгөн программаларга Ctrl + S кошулмасы файлды сактайт.
жебе баскычтары көптөгөн тапшырмаларды аткарат, анын ичинде курсорду кыймылдатуу, файлды өйдө-ылдый жылдыруу, жана оюнду көзөмөлдөө.
Эгер сиз басып-терүү ыкмасын үйрөнгүңүз келсе, анда биздин акысыз Терүү сабагын көрүңүздөр.
Компьютер чычканы компьютер менен байланышта дагы бир маанилүү инструменттердин бири болуп саналат. Адатта, ал көрсөтүү инструменти болгондуктан, чычкан экрандагы объекттерди көрсөтүп, аларды басып, жылдыра алат.
Чычкандын негизни эки түрү бар: оптикалык жана механикалык. Оптикалык чычкан кыймылды аныктоо үчүн электрондук көз колдонот жана тазалоо үчүн жеңил болот. Ал эми механикалык чычкан кыймылды аныктоо үчүн топ колдонот жана тийиштүү түрдө иштеши үчүн, аны дайыма таза кармоо керек.
Компьютер чычканынын колдонуунун негизин үйрөнгүңүз келсе, биздин интерактивке баш багыңыз.
Чычкан аткара тургандай эле башка инстурменттер бар. Көпчүлүк аны колдонууга оңой жана иш столунда орунду аз ээлейт дешет. Чычкандын башка түрлөрү төмөндө:
/en/tr_ky-computer-basics/-buttons-and-ports/content/
About cookies on this site
Sharing your cookies helps us improve the site, optimize your experience, and understand the extent of our impact. By closing this banner, you agree to the use of cookies on this website (This option applies to users outside the United States and Europe). Learn more about how we use cookies by clicking on Cookie Settings.